W dobie nieustannego rozwoju, pośpiechu oraz tendencji do sprowadzania coraz to większej ilości spraw życia codziennego do postaci mobilności, która, chociażby skutecznie wypiera tradycyjne, stacjonarne formy dokonywania zakupów, znajduje swoje uregulowanie w kilku aktach prawnych, tworząc prawa i nakładając obowiązki, zarówno skierowane do podmiotów profesjonalnych jak i do Konsumentów, którym ustawodawca nadał szczególną ochronę prawną.
Konsument, jako podmiot czynnie występujący w obrocie gospodarczym, został zidentyfikowany przez ustawodawcę jako słabsza strona stosunku prawnego, kiedy dokonuje czynności z udziałem podmiotu profesjonalnego. Wyjątkową ochronę Konsument uzyskuje w szczególności wtedy, kiedy dokonuje zakupów poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość, a tj. najczęściej w internecie.
Jeśli przedsiębiorca umożliwia Konsumentowi dokonywania zakupów ww. formie, ciążą na nim liczne obowiązki informacyjne, do których spełnienia jest prawnie zobligowany 👉 o których możesz przeczytać w osobnym artykule (już wkrótce).
Jeśli towar został zakupiony przez Konsumenta poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość klient może w ciągu 14 dni zwrócić towar i żądać zwrotu zapłaconej ceny bez podawania przyczyny. Ponadto kupujący może po otrzymaniu zamówienia zapoznać się z cechami rzeczy, którą nabył w celu identyfikacji jej przydatności do celu, w jakim była zakupiona. Należy jednakże pamiętać o tym, że zapoznanie się z cechami towaru nie może być rozumiane jako prawo do używania rzeczy w 14-dniowym okresie. Owo zapoznanie się z produktem powinno odpowiadać temu, które Konsument mógłby dokonać, znajdując się w lokalu przedsiębiorcy, tj. możliwie ograniczyć ingerencje w towar. Występują także przypadki, w których zapoznanie się z charakterystyką produktu jest mocno ograniczone lub nawet niemożliwie a próba rozpoznania jego cech przez Konsumenta może stworzyć ryzyko powstania podstawy nieuwzględnienia zwrotu.
Od kiedy biegnie.
14-dniowego termin rozpocznie swój bieg w zależności do tego, z jakim przedmiotem umowy mamy do czynienia:
- dla umowy, w której wykonaniu przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez Konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik;
- dla umowy, która obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części;
- dla umowy, która polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;
- dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
Nawiązując w tym miejscu do obowiązków informacyjnych leżących po stronie przedsiębiorcy, należy zwrócić uwagę na to, że dopiero zrozumiałe i jasne poinformowanie Konsumenta o długości terminu, wywołuje ten skutek, że okres 14-dniowy na zwrot towaru zacznie swój bieg w przewidzianym dla konkretnej umowy terminie. Niewypełnienie tej powinności przez przedsiębiorcę spowoduje, że termin na zwrot będzie wynosił 12 miesięcy, liczonych od chwili upłynięcia podstawowego 14-dniowego terminu. Należy jednak zaznaczyć, że długość rocznego terminu może ulec zredukowaniu, a stanie się to z chwilą, w której przedsiębiorca należycie poinformuje kupującego o przysługującym mu prawie zwrotu. Wówczas od tej chwili będzie należało liczyć czternaście dni.
Tytułem przykładu, na skutek powstania stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z Konsumentem doszło do sprzedaży określonej ruchomości, która została wydana kupującemu. Przedsiębiorca nie poinformował w sposób jasny i zrozumiały Konsumenta o przysługującym mu prawie zwrotu. Przedsiębiorca, dowiadując się o swoim uchybieniu, po okresie 6 miesięcy zwraca się do Konsumenta z informacją, w przewidzianej prawem formie o tym, że przysługuje kupującemu zwrot zakupionego towaru w 14-dniowym terminie. Mając zatem na uwadze szczególną ochronę praw Konsumenta, kupujący dopiero od chwili powzięcia informacji przekazanej przez przedsiębiorcę liczy 14-dniowy okres. Zatem na zwrot w tym przypadku uzyskał 6 miesięcy i 14 dni.
Należy jednakże pamiętać, że wskazany 12 miesięcy termin na dokonanie zwrotu jest terminem maksymalnym i po jego przekroczeniu prawo do zwrócenia towaru odpada.
Forma odstąpienia.
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że termin "zwrot towaru" na gruncie języka prawniczego oraz prawnego jest równoznaczny z taką czynnością prawną, która orientuje się na złożeniu oświadczenia woli przez kupującego o odstąpieniu od zawartej ówcześnie umowy.
Odnosząc się do zachowania właściwej, a tj. skutecznej formy odstąpienia od umowy sprzedaży przez kupującego, należy pamiętać, aby adresatem tego oświadczenia był przedsiębiorca, z którym Konsument wszedł w określony stosunek prawny. Zatem, jeśli przedsiębiorca funkcjonuje pod nazwą X oraz adresem Z (który można najczęściej zidentyfikować na otrzymanym dokumencie fiskalnym), to na takie dane przeważnie należy kierować zwrot, chyba że przedsiębiorca wyraźnie oznaczył, iż zwrotu należy dokonać pod inne, skonkretyzowane dane. Nie komentując w tym miejscu obowiązków czytelności komunikatów kierowanych do Konsumenta przez przedsiębiorcę, a które mają doniosłe znaczenia prawne, należy zaznaczyć, że właściwie zaadresowany zwrot będzie jednym z elementów świadczących o jego późniejszej skuteczności.
Warto zauważyć, że odstąpienie od umowy w opisywanym przypadku nie wymaga podania przyczyny dokonania zwrotu przez Kupującego.
Nie można wykluczyć takiej sytuacji, w której w jednej przesyłce dociera do kupującego klika rzeczy. Może okazać się, że jedną z nich będziemy chcieli zwrócić, a resztę zatrzymać. Mając to na uwadze, warto we właściwy sposób oznaczyć zwracany towar w składanym przedsiębiorcy oświadczeniu woli. Jest to pomocne ze względu na jego właściwą identyfikację w przypadku większych zamówień, a także późniejszego rozliczenia między przedsiębiorcą a kupującym.
Kiedy nie obowiązuje.
W obrocie występują również takie towary, przy których Konsument nie nabywa prawa do dokonania zwrotu. Oto kilka z nich:
- towary wyprodukowane według specyfikacji Konsumenta lub wyraźnie zindywidualizowane;
- zapieczętowane towary, które nie nadają się do zwrotu ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, których opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
- przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami;
- w której przedmiotem świadczenia jest towar ulegający szybkiemu zepsuciu lub mający krótki termin przydatności do użycia.
Jakie skutki wywołuje.
Oświadczenie o dostąpieniu może być wysłane dowolną drogą, tj. wysłane pocztą tradycyjną, mailem lub może zostać złożone w lokalu przedsiębiorcy. Wynika z tego, że nie ma konieczności odsyłania towaru jednocześnie z właściwym oświadczeniem o odstąpieniu od umowy.
Skuteczne złożenie oświadczenia przez Konsumenta o odstąpieniu od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy, wywołuje taki skutek, że powstały wcześniej stosunek prawny uważa się za niezawarty, a jego ówczesne strony zobowiązane są do zwrotu tego, co sobie wzajemnie świadczyły.
Podsumowanie.
Niejednokrotnie przedsiębiorcy wydłużają dla Konsumentów termin do dokonania zwrotu na zakupione towary, natomiast 14 dni kalendarzowych jest okresem minimalnym, który nie może podlegać redukcji.
Tematyka odstąpienia od umowy przez Konsumenta jest zagadnieniem bardzo rozległym, sięgającym zarówno wielu aktów prawnych jak i niezliczonej ilości stanów faktycznych.
Jeśli masz więcej pytań odnośnie postępowania przy dokonywaniu Twojego zwrotu lub sytuacji, w której przedsiębiorca odmówił jego przyjęcia, nasz Zespół chętnie na nie odpowie 😌
Stan prawny na dzień 28 marca 2023 roku.
Źródła:
